Αναδιάρθρωση του Δημόσιου Χρέους - συνέπειες

  "Οταν το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ  ξεπερνάει το 60-90%   η χώρα δεν μπορείν να πληρώνει τους τόκους  και να έχει χρήματα για ανάπτυξη , έτσι  το χρέος θα μεγαλώνειςκαι η χώρα βυθίζεται στο τέλμα της υφεσης" .

 

Μηχανισμοί αναδιάρθρωσης του χρέους

  Οι όροι "συλλογικής δράσης" είναι όροι που υπάρχουν στα συμβόλαια που συνοδεύουν τα ομόλογα και επιτρέπουν τα ομόλογα αυτά να αναδιαρθρωθούν με όρους ευοίωνους για τη πλειονότητα των κατόχων τέτοιων ομολόγων. 

H αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους είναι λοιπόν o μηχανισμός με τον οποίο ένα κράτος αποτρέπει δυσμενείς συνέπειες για τα επίπεδα του δημοσίου χρέους και της σταθερότητας της οικονομίας γενικότερα. 

Εφόσον οι χώρες δεν δύνανται να χρεοκοπήσουν η μόνη λύση είναι η ανταλλαγή των ομολόγων που ακόμα δεν έχουν αθετηθεί με ομόλογα μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας και συνήθως χαμηλότερου επιτοκίου. 

Τρόποι αναδιάρθρωσης χρέους :

Α) Ο μάγκικος:

H Ελλάδα αποφασίζει από μόνη της να οτι δεν χρωστά 300 δις αλλά 200 δις.             Θα φέρει μεγάλες αντιδράσεις και μεγάλη αναστάτωση   που δεν είναι σίγουρο οτι  θα μπορεί να τα  διαχειριστεί.      Πρέπει να υπάρχουν πολιτικοί με πυγμή για να πάρουν τέτοιες αποφάσεις αλλά  και ομοψυχία στο λαό για τα δεινά ( οικονομικά, πολιτικά, εθνικά)  που θα επακολουθήσουν.                                                                                                                             Σίγουρα όμως η χώρα απαλλάσσεται    από τον βραχνά του χρέους και ξεκινά μια νέα αρχή .  

 

Β) Ο συλλογικός :  

Η Ελλάδα έρχεται σε συνεννόηση με τους αγοραστές των ομολόγων και από  κοινού αποφασίζουν   την εκτέλεση της αναδιάρθρωσης του χρέους  μέσω:                                                                                                                             1)επαναπροσδιορισμού της  ημερομηνίας  εξόφλησης των ομολόγων

2) νέου κατώτερου επιτοκίου

3)  μείωση της ονομαστικής αξίας αυτών.

 Εδώ αν χώρα έχει διαπραγματευτικές δυνατότητες μπορεί να επιτύχει καλή συμφωνία  (δύσκολο)  .

 Οι πιστωτές  επιβάλουν τέτοιους όρους ώστε η ζημία τους να είναι όσο δυνατόν μικρότερη   και οι υποχρεώσεις του λαού μεγαλύτερες.

               

 Συνέπειες της αναδιάρθρωσης του χρέους ή της αθέτησης του χρέους

1)   Τα ασφαλιστικά ταμεία θα χάσουν ένα μέρος της περιουσίας τους με αποτέλεσμα να μην μπορούν να πληρώσουν τις συντάξεις ,να μην μπορούν να καλύψουν την υγειονομική περίθαλψη.  Πλήρως ή εν μέρει

2)  Τράπεζες  και άλλοι οργανισμοί  που επενδύουν  (εγχώριοι και ξένοι) θα χάσουν ένα μέρος των κεφαλαίων τους .       Κάποιες που  θα έχουν μεγάλο κεφαλαιακό πρόβλημα θα κρατικοποιηθούν ή θα εξαγοραστούν.      Θα μπει πλαφόν στις αναλήψεις   για  να αποφευχθεί     το άδειασμα των ταμείων των τραπεζών κάτω από κλίμα πανικού.(α)

3)  Η Ελλάδα για ένα διάστημα θα χάσει την εμπιστοσύνη των πιστωτών  και δεν θα της δίνουν δάνεια ή θα δίνουν με μεγάλα επιτόκια .         Εφόσον μπορεί να πληρώνει τις υποχρεώσεις της  η εμπιστοσύνη των αγορών  θα αρχίσει να επανέρχεται  σταδιακά   (β)

4)  Με την αναδιάρθρωση  του χρέους η Ελλάδα θα έχει μικρότερο χρέος να εξυπηρετήσει και λιγότερα επιτόκια να πληρώσει.            Αν κατορθώσει  το ποσοστό του χρέους να είναι μεταξύ 60-90% του ΑΕΠ  τότε θα  μπορέσει να το εξυπηρετήσει   και ταυτόχρονα να χρηματοδοτεί την εσωτερική οικονομία. 

5)   Αφού τα επιτόκια θα είναι λιγότερα  θα μπορεί να διοχετεύει μέρος των χρημάτων στη αγορά για ανάπτυξη .

(α) Στη παρούσα φάση το «θα χάσουν ένα μέρος του κεφαλαίου τους» είναι σχετικό ,γιατί η αξία αυτών των ομολόγων  έχει ήδη μειωθεί και οι περισσότεροι οργανισμοί έχουν γράψει την χασούρα στους προϋπολογισμούς τους .

(β) Την εμπιστοσύνη την έχει ήδη χάσει γι αυτό  τα spend και τα επιτόκια είναι τόσο μεγάλα . 

 ........................................................

Δεν κλείνουν οι πόρτες των αγορών μετά τη χρεοκοπία

Η ιστορία είναι γεμάτη με τα παραδείγματα κυβερνήσεων που έκριναν πως μια χρεοκοπία θα είχε για αυτές περισσότερα πλεονεκτήματα παρά μειονεκτήματα.

Μόνο έτσι μπορεί να δικαιολογηθεί το γεγονός ότι μελέτη οικονομολόγων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μέτρησε 257 χρεοκοπίες κρατών από το 1824 έως το 2004, ενώ μόνο στο διάστημα 1981 με 1990, οι κυβερνήσεις που επέλεξαν το δρόμο της στάσης πληρωμών έφτασαν τις 74.
Και αυτό γιατί όπως παραδέχονταν σε πρόσφατο δημοσίευμά τους οι συντάκτες του Economist, «οι χρεοκοπίες κρατών δεν οδηγούν τυπικά σε καταστροφή». 

Αντίθετα, η εμπειρία του παρελθόντος έχει δείξει ότι ακόμα και μετά τη χρεοκοπία, μια χώρα μπορεί να επιστρέψει στις διεθνείς αγορές ομολόγων εφόσον προχωρήσει στην αναδιάρθρωση των χρεών της.

 ....................................................

Τι θα συμβεί στις καταθέσεις στην περίπτωση αναδιάρθρωσης του χρέους και των συνακόλουθων ζημιών που θα γράψουν οι ελληνικές τράπεζες;

Με δεδομένο ότι δεν υπάρχει ουσιαστικά προηγούμενο μόνο υποθέσεις μπορεί να υπάρξουν.
Στην Αργεντινή δεν υπήρξε δέσμευση καταθέσεων αλλά τέθηκε όριο ανάληψης μετρητών και πάγωμα καταθέσεων για μήνες όχι όμως δέσμευση ή δήμευση καταθέσεων όταν η χώρα χρεοκόπησε και μάλιστα δύο φορές.
Άρα αυτό που μπορεί να συμβεί είναι οι τράπεζες με εντολή του κράτους να παγώσουν τις εκταμιεύσεις ή υπεραναλήψεις και να θέσουν ένα όριο ημερήσιας εκταμίευσης και ανάληψης μετρητών από τα γκισέ ή τα ATMs.  

 Χώρες που έκαναν αναδιάρθρωσης του χρέους 

Η Ουρουγουάη υπήρξε κατά τη δεκαετία του 1990 υποδειγματικός «πελάτης» των διεθνών αγορών ομολόγων. Η χώρα έγινε γνωστή ως η «Ελβετία της Ν. Αμερικής», καθώς τηρώντας αυστηρό τραπεζικό απόρρητο κατάφερε να προσελκύσει πολλούς ξένους μεγαλοκαταθέτες.

 Το 2003, η χώρα βρέθηκε να παλεύει με ένα χρέος της τάξης των 11,4 δισ. δολαρίων, που ισοδυναμούσε στο 90% του ΑΕΠ της.

Η κυβέρνηση δεν άργησε να πείσει τους πιστωτές της χώρας ότι θα έπρεπε να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Όλοι συναντήθηκαν με έναν πολιτισμένο τρόπο και το αποτέλεσμα ήταν πολύ επιτυχημένο», εξηγεί η Reinhart, που εκείνη την εποχή δούλευε για το ΔΝΤ.                                                                                                                                             Η κυβέρνηση της Ουρουγουάης έπεισε τους κατόχους των ομολόγων της να δεχτούν την επιμήκυνση της λήξης των τίτλων και να εγγράψουν ζημιές 13% κατά μέσο όρο.                  Η συμφωνία στέφθηκε με επιτυχία, με αποτέλεσμα μόλις πέντε μήνες μετά την αναδιάρθρωση του χρέους της, η χώρα να επιστρέψει στις διεθνείς αγορές ομολόγων, οι οποίες αυτή τη φορά την υποδέχτηκαν με χαμηλό κόστος δανεισμού.